Vragen en antwoorden jodiumprofylaxe bij kernramp

Minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft opdracht gegeven een distributieplan te maken. Hierin wordt uitgewerkt wanneer en op welke wijze de tabletten verspreid worden. Hieronder vind je veelgestelde vragen en antwoorden over de verspreiding van jodiumtabletten in Nederland.

Distributie jodiumtabletten
Nieuwsbericht ministerie VWS | 10-03-2016

Verstrekking jodiumtabletten bij kernongeval
Schildkliertje

‘Uitdelen jodiumtabletten had al jaren eerder gekund’
NOS

Waarom worden jodiumtabletten verspreid?

Bij een nucleair incident kan een radioactieve wolk vrijkomen waar vaak ook radioactief jodium in zit. Dit type jodium kan zich ophopen in de schildklier. Dat verhoogt de kans op het krijgen van schildklierkanker. Jodiumtabletten bieden hiertegen bescherming. De tabletten bieden geen bescherming tegen andere radioactieve stoffen die bij een incident vrijkomen. De verhouding jodium/andere stoffen in een radioactieve wolk vorm varieert.

Aan wie worden jodiumtabletten verspreid?

Hoe jonger je bent, hoe gevoeliger je schildklier is voor schade door radioactief jodium. De schildklier van mensen boven de 40 is minder gevoelig voor radioactief jodium. De kans op het ontwikkelen van schildklierkanker door inname van radioactief jodium neemt dus af naarmate mensen ouder worden. Bovendien nemen met die leeftijd de risico’s van het innemen van jodiumtabletten (allergie, schildklierfunctiestoornissen) ook toe. De tabletten worden aangeraden voor zwangere vrouwen, omdat zij daarmee besmetting van hun ongeboren kind kunnen beperken.

Hoe werkt een jodiumtablet?

Door tijdens een eventueel nucleair incident de jodiumtabletten te slikken, raakt de schildklier verzadigd met stabiel jodium. Hierdoor wordt de opname van radioactief jodium in de schildklier gestopt. Zo zorg je ervoor dat er zo min mogelijk radioactief jodium in uw lichaam wordt opgeslagen. Dit biedt bescherming tegen het risico dat mensen op lange termijn schildklierkanker kunnen ontwikkelen.

Wanneer krijg ik de jodiumtabletten?

Dat is nog niet bekend. Minister Schippers heeft opdracht gegeven een distributieplan te maken. Hierin wordt uitgewerkt wanneer en op welke wijze de tabletten verspreid worden. Uitgangspunt is verspreiding van de tabletten nu en op het moment dat een incident plaatsvindt.

Wat wordt de nieuwe situatie?

De huidige zones worden groter en er wordt een zogenoemde ‘tweede ring’ toegevoegd. Het gaat hier om een 100 kilometer zone rondom een nucleair installatie. Hierin moeten kinderen tot 18 jaar en zwangeren tijdens een eventueel nucleair incident over jodiumtabletten kunnen beschikken. Dat distributieplan moet nu worden uitgewerkt. Uitgangspunt hierbij is een combinatie van predistributie en distributie tijdens een nucleair incident.

Bekijk de kamerbrief over harmonisatie aanpak kernongevallen in Nederland en buurlanden voor meer informatie over de besluitvorming over de uitbreiding van de zones rondom nucleaire installaties.

Hoeveel mensen vallen onder de grotere zones?

Op basis van schattingen moet de maatregel jodiumprofylaxe in totaal voor ongeveer 2,5 miljoen mensen worden voorbereid. Voor de eerste ring (tot 40 jaar en zwangeren) gaat het ongeveer over 270.000 mensen. In de tweede ring (tot 18 jaar en zwangeren) gaat de maatregel gelden voor ongeveer 2,2 miljoen mensen. Dit is exclusief de mensen die in de eerste ring zijn meegeteld. Tijdens een nucleair incident kunnen er natuurlijk ook bezoekers zijn en mensen niet thuis zijn. Dit wordt meegenomen in het distributieplan dat momenteel wordt uitgewerkt.

Waarom het verschil in leeftijd tussen de eerste en tweede ring?

In het geval van een mogelijk nucleair ongeval komen radioactieve stoffen vrij, waaronder radioactief jodium. In het algemeen geldt: hoe verder van de plaats van het mogelijke ongeval, hoe minder de blootstelling aan radioactieve stoffen. Kinderen tot 18 zijn het meest kwetsbaar voor radioactief jodium. Daarom geldt voor hen het grootste distributiegebied. Mensen tussen de 18 en 40 zijn minder kwetsbaar, dus zij krijgen enkel jodiumtabletten in de eerste ring om de nucleaire installatie.